Uchwała nr 4/2019 z dnia 26 sierpnia 2019 r. w sprawie uchwalenia opinii na temat projektu Statutu Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu

PDFUchwała nr 4/2019 Rady Uczelni Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu z dnia 26 sierpnia 2019 r. w sprawie uchwalenia opinii na temat projektu Statutu Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu (70,44KB)

PDFZałącznik do Uchwały nr 4/2019 Rady Uczelni Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu z dnia 26 sierpnia 2019 r. w sprawie uchwalenia opinii na temat projektu Statutu Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu (820,39KB)
 

Uchwała nr 4/2019

Rady Uczelni Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu

z dnia 26 sierpnia 2019 r.

 

      w sprawie uchwalenia opinii na temat projektu Statutu Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu

Działając na podstawie art. 34 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2018 poz. 1668 z późn. zm.) Rada Uczelni Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu uchwala, co następuje:

§ 1

            Uchwala się opinię na temat projektu Statutu Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu (wersja z 15 sierpnia 2019 r.) w brzmieniu określonym w załączniku do niniejszej uchwały.

§ 2

Wykonanie niniejszej uchwały powierza się Przewodniczącemu Rady Uczelni Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu.

§ 3

Uchwała niniejsza wchodzi w życie z dniem podjęcia.

 

Przewodniczący Rady Uczelni

Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego

we Wrocławiu

 

Bogdan Zdrojewski

 

 

Wrocław, 26 sierpnia 2019 r.

 

 

Załącznik do Uchwały nr 4/2019

Rady Uczelni Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego

we Wrocławiu z dnia 26 sierpnia 2019 r.

 

 

Opinia na temat projektu Statutu Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego
we Wrocławiu

 

 

Niniejsza opinia Rady Uczelni Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu (dalej: Rada Uczelni lub Rada) dotyczy projektu Statutu Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu w wersji z 15 sierpnia 2019 r., która rozesłana została członkom Rady do zaopiniowania pocztą elektroniczną w dniu 20 sierpnia 2019 r. Członkowie Rady Uczelni mieli możliwość zapoznania się także z projektem Statutu w wersji z 21 czerwca 2019 r. oraz z opinią Uczelnianej Rady Samorządu Studentów z 27 czerwca 2019 r., opinią Komisji Regulaminowo-Statutowej Senatu AMKL z dnia 4 lipca 2019 r., ponadto na posiedzeniu w dniu 5 lipca 2019 r. członkowie Rady Uczelni mieli możliwość wysłuchania obszernej wypowiedzi Jego Magnificencji Rektora Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu prof. Grzegorza Kurzyńskiego, który przedstawił szczegółowe uzasadnienie dla rozwiązań zaproponowanych w projekcie nowego Statutu Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu. Podczas tego posiedzenia na wniosek JM Rektora Rada Uczelni odstąpiła od wydania opinii do projektu z dnia 21 czerwca 2019 r.

 

Wyrażając niniejszą opinię członkowie Rady Uczelni kierują się dobrem Uczelni, mając świadomość, że w rzeczywistości prawnej po 1 października 2019 r. statuty uczelni w wyższym stopniu niż obecnie będą organizowały życie całej wspólnoty akademickiej. Wynika to z faktu, iż w ustawie z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2018 poz. 1668 z późn. zm.) (dalej ustawa PSWiN) pozostawiono wspólnotom autonomię co do ukształtowania zarówno modelu ustrojowego, części, a w niektórych przypadkach pełni zakresu kompetencji organów, relacji pomiędzy organami, specyfiki rozwiązań organizacyjnych, także szeregu innych aspektów funkcjonowania Uczelni. Autonomia ta jest zobowiązaniem, daje okazję do postawienia pytań o przyszłość Uczelni, szczególnie w kontekście realizowanej przez Uczelnię wizji, misji i strategii rozwoju, wypływających z systemu wartości, którym Uczelnia służy. Ustawodawca pracę nad Statutem powierzył czterem podmiotom: Rektorowi, jako projektodawcy Statutu (art. 23 ust. 2 pkt 3 ustawy PSWiN), Radzie Uczelni i uczelnianym organizacjom związków zawodowych jako opiniodawcom (art. 34 ust. 2 ustawy PSWiN), wreszcie Senatowi Uczelni jako organowi uchwałodawczemu, a tym samym nadającemu ostateczny kształt rozwiązaniom zawartym w tym dokumencie (art. 34 ust. 2 ustawy PSWiN). Uwzględniając fakt, że Senaty uczelni są reprezentantem ogółu wspólnoty akademickiej należy zauważyć, że wypracowanie ostatecznego kształtu Statutu ustawodawca oddał właśnie wspólnocie akademickiej, która poprzez najwyższy organ kolegialny, na podstawie projektu Rektora i po wysłuchaniu opinii Rady Uczelni i związków zawodowych, uchwala swój Statut.

Analiza formalno-prawna przedstawionego projektu Statutu wskazuje, że w dokumencie znalazły swoje rozwinięcie wszystkie obligatoryjne i większość fakultatywnych przepisów delegujących zawartych w szczególności w art. 34, a ponadto w art. 12, 17, 18, 23, 24, 25, 28, 32, 49, 66, 73, 113, 116, 119, 201, 278, 310, 409 ustawy PSWiN oraz w art. 247, 279 ustawy z dnia 3 lipca 2018 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2018 r. poz. 1669). Struktura podziału treści przedstawionego projektu jest czytelna, a kolejność rozdziałów wydaje się właściwa.  

 

Zdaniem członków Rady Uczelni proponowane rozwiązania są jedną z możliwych wersji odczytania nowej filozofii zarządzania uczelnią wyższą, którą zapisano w ustawie PSWiN. Członkowie Rady Uczelni pozytywnie odbierają wszystkie te elementy, które mogą przyczynić się do doskonalenia jakości pracy dydaktycznej, artystycznej i naukowej, a tym samym do wzmacniania pozycji Uczelni. W tym kontekście warte podkreślenia jest ukonstytuowanie nowych ciał kolegialnych działających jako ciała ogólnouczelniane, w tym jednego o statusie organu. Są to Rada Dyscypliny Sztuki Muzyczne jako nowy organ kolegialny, Rada ds. Artystycznych i Naukowych, Rada ds. Kształcenia. Pozytywnie odbieramy te rozwiązania prawne, które umożliwiają reformę organizacyjną Uczelni np. w zakresie wyłonienia jednostek prowadzących działalność artystyczną i naukową z wydziałów oraz pozostawienie tym ostatnim wyłącznie funkcji kreującej i organizującej dla działalności dydaktycznej. Proponowana koncepcja porządku ustrojowego opiera się na współdziałaniu organów ustawowych, o których mowa w art. 17 ust. 1 ustawy PSWiN, nowo utworzonego na podstawie art. 17 ust. 2 organu, o którym mowa powyżej (Rada Dyscypliny Sztuki Muzyczne) wraz z pozostałymi ciałami kolegialnym i osobami powoływanymi do pełnienia funkcji kierowniczych, którym nie nadano przymiotu organu.
Z przepisów ustawy PSWiN zawartych w szczególności w art. 23 ust. 1-3 wynika wysoka pozycja ustrojowa Rektora. Współdziałanie Rektora z innymi organami, ciałami kolegialnymi i osobami powoływanymi do pełnienia funkcji kierowniczych, którym w opiniowanym projekcie nie nadano przymiotu organu, dokonywać się może na wiele sposobów. Wybór sposobu zapisany
w przepisach projektu Statutu jest pochodną przyjęcia określonego modelu filozofii zarządzania Uczelnią. W opiniowanym projekcie Statutu jest to model wyraźnie scentralizowany. Świadomi korzyści jakie przynieść może wdrożenie opisanego modelu w codziennej praktyce funkcjonowania Uczelni czujemy się w obowiązku wskazania także na ewentualne zagrożenia jakie mogą pojawić się np. przy niewłaściwym wykorzystaniu niektórych mechanizmów zarządczych, zwłaszcza wobec ograniczenia realnego wpływu członków wspólnoty akademickiej na procesy zarządzenia uczelnią, np. wyłącznie do opiniowania określonego procesu. Z przepisów ustawy PSWiN wyprowadzić można szereg modeli rozwiązań ustrojowo-organizacyjnych rozpiętych pomiędzy dwoma biegunami, z których jeden biegun to model maksymalnie scentralizowany, drugi biegun, przeciwny, to model na wskroś demokratyczny. Wynika stąd prosty wniosek, że relacja pomiędzy poziomem centralizacji władzy, a realnym udziałem wspólnoty
w zarządzaniu uczelnia jest autonomiczną decyzją każdej wspólnoty akademickiej, wyrażoną przyjęciem określonych rozwiązań ustrojowych właśnie w Statucie.

Scentralizowany model ustrojowo-organizacyjny, który odczytujemy z projektu opiniowanego Statutu nie jest modelem maksymalnie scentralizowanym. Udział wspólnoty akademickiej w procesach zarządczych jest obecny. Model ten bliski jest rozwiązaniom zawartym
w opracowaniu zatytułowanym Statut 2.0. Koncepcja porządku ustrojowego akademickiej uczelni publicznej.¹ Przejawem udziału wspólnoty akademickiej w procesach zarządczych są np. procedury opiniowania różnorodnych procesów, co członkowie Rady Uczelni odbierają pozytywnie. Zauważamy także, że do projektu Statutu wprowadzono część zmian, o które wnioskowali członkowie Komisji Regulaminowo-Statutowej Senatu AMKL w opinii z dnia 4 lipca 2019 r., co przyjmujemy z satysfakcją.

Wybór modelu ustrojowo-organizacyjnego dla konkretnej uczelni powiązać należy z szeregiem czynników, wśród których istotną rolę odgrywa także wielkość uczelni, specyfika konkretnego środowiska. Inne modele ustrojowe, inne metody zarządcze wydają się właściwe dla wielkich uczelni, w których kształci się kilkadziesiąt tysięcy studentów, inne dla uczelni, w których studiuje kilkuset studentów. Wskazują na to także autorzy opracowania, o którym mowa powyżej, konstatując, że model opisany w powołanym opracowaniu uznają za właściwy dla określonego typu uczelni, w szczególności wielkich uczelni o bardzo dużej złożoności organizacyjnej.²

Członkowie Rady Uczelni są przekonani, że sprawność, skuteczność i efektywność funkcjonowania uczelni artystycznej, która jest organizacją porównywalną w liczebności pracowników i studentów z katedrą lub instytutem wielkiego uniwersytetu, nie musi wiązać się
z daleko posuniętą centralizacją. Przeciwnie, sprawne zarządzanie na różnych szczeblach zarządczych, przy głębszej demokratyzacji procesów, szerzej angażującej członków wspólnoty akademickiej w życie Uczelni, przynieść może pożądane efekty synergii, przyczyniając się do wzrostu w wielu sferach funkcjonowania. Stąd też opowiadamy się za potrzebą korekty modelu ustrojowo-organizacyjnego projektu opiniowanego Statutu, zmierzającej do głębszej demokratyzacji niektórych procesów. Uważamy, że wspólnota Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu w większym, a nawet znacznie większym stopniu powinna uczestniczyć w zarządzaniu swoją Alma Mater. Udział wspólnoty akademickiej ograniczony do opiniowania procesów, w przypadku niektórych z nich należałoby pogłębić do poziomu realnego wpływu na dany proces, wyrażonego oddaniem przedstawicielom wspólnoty możliwości decyzyjnych. Wychodząc z tych przesłanek formułujemy poniżej rekomendacje dla pożądanych – w naszej opinii – zmian w projekcie Statutu Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu.

 

REKOMENDACJE PODSTAWOWE O ZNACZENIU USTROJOWYM

 

1. Zapewnienie realnego wpływu wspólnoty Uczelni na tworzenie i zmiany w obrębie struktury organizacyjnej, w zakresie trwałych jej elementów, poprzez wprowadzenie zgody Senatu na tworzenie, znoszenie i przekształcanie jednostek organizacyjnych, przy zachowaniu całkowitej swobody Rektora w zakresie powoływania bytów organizacyjnych dla realizacji określonych celów, zadań np. realizacji określonego projektu.

Zdaniem członków Rady Uczelni przyjęta struktura organizacyjna powinna dawać szansę na modyfikacje uwzględniające m.in. zmienność w obszarze dydaktyki (np. tworzenie nowych kierunków), także działalności artystycznej i naukowej. Wspólnota akademicka powinna mieć zasadniczy wpływ na te zmiany. Uważamy, że tworzenie, znoszenie, przekształcanie jednostek, o których mowa § 27 ust. 1 pkt 1-6 powinno dokonywać się po uzyskaniu przez Rektora zgody Senatu. Stoimy na stanowisku, że udział wspólnoty w podejmowaniu decyzji dotyczących trwałych elementów struktury organizacyjnej Uczelni powinien być większy niż tylko wyrażenie opinii zapisane aktualnie w projekcie Statutu. W niektórych uczelniach gwarancję wpływu wspólnoty na ramowe elementy struktury organizacyjnej zapewniono poprzez wpisanie uproszczonych schematów do treści Statutu, co powoduje, że w każdym z tych przypadków zmiana struktury wymaga zmiany statutu uczelni. Rada Uczelni nie rekomenduje wpisania struktury organizacyjnej do treści Statutu, zwłaszcza wobec wątpliwości wynikających z systemowej wykładni art. 34 ust. 1 pkt 5 oraz art. 23 ust. 3 pkt 1 ustawy PSWiN. Rekomendujemy natomiast wprowadzenie mechanizmu uzyskiwania zgody Senatu na nadawanie struktury, w tym tworzenie, znoszenie i przekształcanie jednostek organizacyjnych, co znajduje podstawę w art. 34 ust. 1 pkt 11 ustawy PSWiN. Rekomendujemy wprowadzenie stosownych zmian w § 28 ust. 1, § 29 ust. 1, § 29 ust. 2 projektu Statutu. Konsekwencją tych zmian powinna być także zmiana w § 27 ust. 2 zmierzająca do wskazania Senatu jako organu nadającego status samodzielnej jednostki organizacyjnej.

2. Zapewnienie w przepisach przejściowych możliwości kontynuowania kadencji przez organy Uczelni wybrane w roku 2016 na cztery lata (rady wydziałów, dziekani), zastępców organów jednoosobowych (prorektorzy, prodziekani), wydziałowe kolegialne organy wyborcze i komisje wyborcze oraz przez osoby powołane do pełnienia określonych funkcji na cztery lata (kierownicy katedr i zakładów)  

Zdaniem członków Rady Uczelni przepisy Statutu nie powinny przerywać trwających kadencji poprzez ich wygaszenie, skoro nie czynią tego przepisy ustawy PSWiN, ani ustawy z dnia 3 lipca 2018 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2018 r. poz. 1669), której art. 228 ust. 2 stanowi, że kierownicy podstawowych jednostek organizacyjnych (dziekani) oraz rady podstawowych jednostek organizacyjnych (rady wydziałów) przestają być organami Uczelni, co nie jest tożsame z wygaszeniem kadencji na jaką organy te zostały wybrane. Świadomi jesteśmy innej sytuacji prawnej prorektorów począwszy od 1 października 2019 r. Rekomendujemy wprowadzenie stosownych zmian w przepisach przejściowych zawartych w § 115 – § 136 projektu Statutu, w szczególności w § 119, § 122, § 130. Korekty – naszym zdaniem – wymaga także § 123 ust. 3 projektu Statutu, który powinien podtrzymać, a nie skracać trwającą kadencję wydziałowych komisji wyborczych. Przerwanie kadencji spowodowałoby konieczność organizacji w październiku 2019 r. szeregu zebrań wyborczych, a wybrane ciała kolegialne i osoby pełniłyby swoje funkcje jedynie przez 10 miesięcy. W opinii członków Rady Uczelni trwałość kadencji jest jednym z istotnych elementów porządku demokratycznego i w każdym przypadku gdy jest to możliwe powinna być szanowana. 

3. Jakkolwiek za najbardziej demokratyczny sposób powierzania obowiązków dziekana uważamy wybór do pełnienia tych obowiązków, to jednak wyrażamy akceptację dla opisanego w projekcie Statutu mechanizmu powierzania obowiązków dziekana w zakresie powoływania do ich pełnienia przez Rektora. Rekomendujemy jednak, aby wskazania kandydata do pełnienia obowiązków dziekana dokonywała Rada Wydziału w głosowaniu tajnym, bezwzględną większością głosów, przy obecności co najmniej połowy statutowego składu, spośród kandydatów zgłoszonych przez Rektora, Rektora Elekta oraz przedstawicieli wspólnoty wydziału. Mechanizm ten zapewnia proporcjonalny udział przedstawicieli poszczególnych grup nauczycieli akademickich oraz studentów w procesie wskazania kandydata.  

 

POZOSTAŁE REKOMENDACJE

4. Rekomendujemy poszerzenie katalogu jednostek organizacyjnych zawartego w § 27 ust. 1 projektu Statut o jednostkę o nazwie instytut. Zauważamy, że zdecydowana większość uczelni wyższych powołuje tak nazwane jednostki organizacyjne. Jeśli aktualnie nie ma planów powołania instytutów, nie oznacza to wcale, że w przyszłości plany takie nie pojawią się, stąd uważamy, że tak nazwana jednostka powinna być możliwa do powołania także w Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu.

5. W przepisach przejściowych, konkretnie w § 134 projektu Statutu wycofano przekształcenie stanowiska profesora zwyczajnego oraz profesora nadzwyczajnego dla osób posiadających tytuł profesora w stanowisko profesora, a dla osób posiadających stopień doktora habilitowanego w stanowisko profesora uczelni, co uniemożliwi przyjęcie od 1 października br. korzystnych dla pracowników zatrudnionych na tych stanowiskach warunków pracy. Zdaniem członków Rady Uczelni warto rozważyć przywrócenie tego zapisu, który zawarto w projekcie Statutu z dnia 21 czerwca. Jeśli jednak podstawą rezygnacji z dokonania przekształcenia, o którym mowa powyżej, jest brak możliwości finansowych dla wprowadzenia nowego, niższego pensum nauczycieli akademickich zatrudnionych na tych stanowiskach, rekomendujemy, aby pozostawić aktualne brzmienie § 134 projektu Statutu.

6. Za zbyt rozbudowane, a niekiedy zbyt detaliczne uznajemy kompetencje nowego organu o nazwie Rada Dyscypliny Sztuki Muzyczne. Doceniając kluczową rolę tego organu dla całokształtu zagadnień związanych z przeprowadzaniem postępowań o nadanie stopnia w zakresie sztuki, także dla kształtowania uczelnianej strategii rozwoju dyscypliny, uważamy, że niektóre kompetencje, np. kompetencja związana z opiniowaniem każdej komisji rekrutacyjnej powołanej do naboru na określone stanowisko (§ 20 pkt 4 projektu Statutu) jest zbyt szczegółowa dla ciała kolegialnego o statusie organu.

7. Rekomendujemy, aby tekst Statutu poddać ostatecznej analizie formalno-prawnej przeprowadzonej przez radcę prawnego Uczelni.

KONKLUZJA

Wobec przedstawionych powyżej rozważań Rada Uczelni wnosi o realizację w przepisach projektu Statutu Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu w wersji z 15 sierpnia 2019 r. powyżej sformułowanych rekomendacji i po ich uwzględnieniu pozytywnie opiniuje projekt Statutu.

Kierując się dobrem Uczelni członkowie Rady Uczelni wyrażają nadzieję, że niniejsza opinia przyczyni się do takiego ukształtowania ostatecznej wersji projektu Statutu, aby po uwzględnieniu uwag i wniosków zgłoszonych w ostatnim etapie kształtowania tekstu przez P.T. Senatorów Akademii Muzycznej, a następnie przyjęciu przez Wysoki Senat, Statut wprowadzony w życie, przyczynił się do dalszego rozwoju Akademii, doskonalenia jakości pracy dydaktycznej, artystycznej i naukowej, a w szczególności, aby dobrze służył studentom, doktorantom i pracownikom Uczelni. Członkowie Rady Uczelni wyrażają wdzięczność Jego Magnificencji Rektorowi Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu prof. Grzegorzowi Kurzyńskiemu za przygotowanie i przedłożenie projektu. Pragniemy serdecznie podziękować wszystkim, którzy wsparli przygotowanie projektu poprzez formułowanie uwag, rekomendacji dotyczących kolejnych wersji projektu Statutu, w szczególności P.T. Dziekanom i Prodziekanom poszczególnych Wydziałów, członkom Senackiej Komisji Regulaminowo-Statutowej, członkom Uczelnianej Rady Samorządu Studentów, członkom uczelnianej organizacji związkowej. Dziękujemy radcy prawnemu Akademii Muzycznej za przełożenie idei na konkretne zapisy. Składając niniejsze podziękowania jesteśmy świadomi faktu, że wspólnotę Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu czekają pilne ważkie wyzwania, związane z przełożeniem przepisów Statutu na kolejne regulacje prawne dotyczące Akademii – regulamin organizacyjny, regulamin studiów, regulamin Szkoły Doktorskiej, regulamin pracy i wiele innych. Członkowie Rady Uczelni wyrażają stałą gotowość wsparcia organów Uczelni w pracy nad tymi dokumentami. Jednocześnie kierujemy prośbą do Jego Magnificencji Rektora Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu prof. Grzegorza Kurzyńskiego o upowszechnienie treści niniejszej opinii wśród członków wspólnoty Uczelni, a w szczególności przedstawienie jej P.T. członkom Wysokiego Senatu Uczelni.

Uchwała wyrażająca opinię na temat projektu Statutu Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu w brzmieniu powyższym przyjęta została na posiedzeniu Rady Uczelni Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu w dniu 26 sierpnia 2019 r. w głosowaniu jawnym jednomyślnie.

 

Przewodniczący Rady Uczelni

Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego

we Wrocławiu

 

Bogdan Zdrojewski